هوش مصنوعی ادغام علم و مهندسی برای ساخت ماشینهای هوشمندی است که قادر به تقلید از ویژگیهای رفتاری خاص انسان ها مانند تشخیص گفتار، پردازش زبان طبیعی، بینایی، پردازش تصویر، تشخیص الگو، یادگیری مستمر، تشخیص اشیا و غیره هستند. اصطلاح هوش مصنوعی اولین بار توسط جان مک کارتی در سال 1956 در کنفرانس دارتموث ابداع شد. در این مقاله ضمن معرفی خلاصه هوش مصنوعی و توانمندی های حاصله از آن به کاربرد های این تکنولوژی در زندگی روزمره که در حال حاضر معمول شده است ، پرداخته می شود.
انواع هوش مصنوعی
میزان هوش مصنوعی را می توان با کمک 3 مرحله توصیف کرد که معمولاً به انواع آن اشاره می شود. این 3 مرحله عبارتند از :
1. هوش مصنوعی ضعیف (Artificial Narrow Intelligence)
این نوع یا مرحله از هوش مصنوعی به هوش مصنوعی ضعیف نیز معروف است. دستگاه های ساخته شده بر روی این فناوری تمایل دارند برای یک هدف خاص کار کنند و امکان کمی برای گسترش ویژگی های خود دارند و یا اصلاً چنین امکانی برای توسعه مهارت های خود ندارند. نمونهایی از وسایلی که هوش مصنوعی باریک یا ضعیف را پیادهسازی میکنند و مجموعهای از عملیات محدود را ارائه میدهند، بلندگوهای هوشمند (الکسا)، تلفنهای هوشمند و غیره هستند.
2. هوش مصنوعی عمومی (Artificial General Intelligence)
دستگاه های ساخته شده بر اساس مفهوم هوش عمومی مصنوعی برای تقلید از توانایی های تفکر و تصمیم گیری ذهن انسان در نظر گرفته شده است. آنها به جای تأکید بر کارهای اساسی، عمدتاً بر کارهای بسیار فکری تمرکز می کنند. هوش مصنوعی عمومی به عنوان هوش مصنوعی قوی نیز شناخته می شود. به عنوان مثال، Hanson Robotics، یک شرکت مهندسی و رباتیک مستقر در هنگ کنگ، یک ربات اجتماعی به نام سوفیا ساخته است که توانایی یادگیری از محیط اطراف خود و تصمیم گیری مناسب را دارد.
3. ابر هوش مصنوعی (Artificial Super Intelligence)
این مرحله یک مرحله فرضی است که هنوز به آن نرسیده ایم. همانطور که در اکثر فیلم های علمی تخیلی نشان داده شده است، زمانی که هوش مصنوعی از هوش انسانی پیشی می گیرد، عصر ابر هوش مصنوعی خواهد بود.
نمونه هایی از کاربرد های هوش مصنوعی در زندگی روزانه
هر زمان که به هوش مصنوعی اشاره می شود، بسیاری از ما تمایل داریم دنیایی را تصور کنیم که در آن هر کار توسط ربات ها انجام می شود. یک تصور اشتباه بزرگ این است که هوش مصنوعی به زودی در آینده توسعه خواهد یافت. چراکه زمان هوش مصنوعی فرا رسیده است و دیگر بعنوان یک فناوری آینده محسوب نمی شود. در واقع بر لاف این تصور هوش مصنوعی در زندگی روزمره ما، آنقدر رایج شده است که بدون اینکه متوجه باشیم از بسیاری از برنامه های مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می کنیم.
در زیر چند نمونه برجسته از فناوری هوش مصنوعی برگرفته از زندگی واقعی ما آورده شده است. با توجه به اینکه دسترسی برخی اپلیکیشن ها و برنامه های رایانه ای بین المللی با قابلیت های خاص هوش مصنوعی در کشور ما متاسفانه محدود شده است، این قابلیت ها در زندگی ما به آن اندازه که در این مقاله به آنها اشاره شده است عمومی و توسعه نیافته است. با این وجود اپلیکیشن های جایگزین داخلی تا حدودی آن قابلیت های مورد اشاره را از خود نشان می دهند.:
1. دستیاران دیجیتال (Digital Assistants)
دستیارهای مجازی مانند سیری، کورتانا، دستیار گوگل و غیره زندگی ما را آسان کرده اند. از یادآوری به ما برای برداشتن یک بسته گرفته تا گفتن یک جوک، آنها به عنوان یک همراه عالی عمل کرده اند. این نرم افزارها قابلیت تشخیص الگوی گفتار را دارند و امکان پردازش زبان طبیعی را دارند. علاوه بر این، این نرم افزارها پتانسیل این را دارند که با نظارت بر ساعات کاری، زمان نمایش و سایر عوامل مرتبط، در مورد کاربر اطلاعات خاصی را بدست آورده و با استفاده از آن در شناسایی ذائقه مورد نظر و موارد ترجیحی ما توانمند تر شوند. این نرم افزارها به دلیل استفاده از هوش مصنوعی قادر به تمرین یادگیری و شنیدن مانند یک انسان هستند.
2. رسانه های اجتماعی (Social Media)
بسیاری از اپلیکیشن های رسانه های اجتماعی از هوش مصنوعی برای چندین کاربرد استفاده می کنند. برای مثال، اپ اسنپ چت با استفاده از هوش مصنوعی از تشخیص چهره برای شناسایی ویژگیهای چهره افزاد و قرار دادن فیلترها بر اساس آن استفاده میکند. توییتر از پردازش زبان طبیعی برای شناسایی سخنان نفرتانگیز منتشر کنندگان استفاده میکند. شرکت متا نیز در اپ های خود فیسبوک/اینستاگرام از یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق برای یافتن زمینه مورد علاقه کاربر جهت نمایش پست های تبلیغاتی استفاده میکند.
3. سایت های خرید (Shopping Sites)
برنامه های خرید به نظارت بر زمان، آب و هوا، نزدیک شدن به جشنواره ها و الگوی محصولاتی که کاربر اغلب تمایل به خرید آنها را دارد، می پردازد و بر اساس آنها، اعلانهای پیشنهادی را برای مخاطبان هدف منتشر میکنند تا آنها را بعنوان مشتری جذب کنند. تمام این وظایف هوشمند توسط هوش مصنوعی انجام می شود.
4. حمل و نقل (Transportation)
اپلیکیشنهای کرایه خودرو مانند Uber، Ola، و غیره بسیار مفید هستند، زیرا به راحتی در دسترس هستند و تقریباً در هر زمان که نیاز دارید، به شما سواری میدهند. با این حال، بعضا ظرفیت های مبتنی بر هوش مصنوعی چنین برنامه دست کم گرفته می شوند. برای مثال ما اغلب یک پیشنهاد ویژه برای رزرو یک سفر درست قبل از نیاز به آن دریافت می کنیم. چگونه این برنامه ها از زمان دقیق نیاز ما به تاکسی مطلع می شوند؟ دلیل آن این است که این برنامه ها از فناوری یادگیری عمیق استفاده می کنند و قبلاً به الگوی ما در زندگی روزمره توجه کرده اند.
5. سایت های سفارش غذا (Food Ordering Sites)
برنامهها و سایتهای سفارش آنلاین غذا اغلب اعلانهای جذابی را در زمان صبحانه، ناهار و شام برای ما ارسال میکنند. این امر با کمک نرم افزار هوش مصنوعی امکان پذیر است، که به نظارت بر زمان هایی که ممکن است هوس غذا کنید، می پردازد. نه تنها این، بلکه هوش مصنوعی انواع غذاهایی که دوست دارید بخورید را نیز ثبت می کند و بر اساس سفارشات گذشته شما غذاهای جایگزین مشابهی در اختیار شما قرار می دهد که احتمالا مورد علاقه شما است.
6. تشخیص وسیله نقلیه (Vehicle Recognition)
یادگیری عمیق و تشخیص تصویر، در سیستم تشخیص خودرو استفاده می شوند. پلیس راهنمایی و رانندگی از این فناوری برای اسکن پلاک خودرو و تجزیه و تحلیل اینکه آیا وسیله نقلیه پیش از این به دلیلی توقیف شده است یا خیر، استفاده می کند. صنعت خودروسازی نیز از قابلیت تشخیص وسیله نقلیه برای مشاهده محبوبیت مدل های مختلف خودروهای تولیدی خود استفاده می کند.
7. ربات جاربروقی (Vacuum Bot)
یک ربات جاروبرقی در دسته رباتیک هوش مصنوعی قرار می گیرد. این ربات ها به محض روشن شدن برای نخستین بار، از چندین حسگر برای تشخیص اندازه اتاق، موانع موجود در اطراف و جلوگیری از افتادن از لبه ها استفاده می کنند. منابع نور لیزری نصب شده بر روی دستگاه به آن امکان دسترسی به دید مجازی را می دهد. این محصولات مجهز به پردازندهای هستندکه عملکرد آنها را در حالتهای مختلف مانند جاروبرقی یا فقط گردگیری امکان پذیر میسازد. همچنین این دستگاه ها قبل از نیاز به شارژ مجدد، خود به درگاه برق وصل می شوند. فناوری هوشمند از طریق این ربات های کوچک، تمیز کردن منازل را واقعا آسان و جالب کرده است.
8. اتومبیل های خودران (Self-driving Cars)
خودروهای خودران مجهز به هوش مصنوعی از یادگیری عمیق، شناسایی اشیا، تشخیص تصویر، تشخیص حرکت و غیره برای انجام وظایفی مانند حمل و نقل و یا تحویل بسته استفاده می کنند. خودروهای بدون راننده آینده امیدوارکنندهای دارند زیرا میتوانند عامل «خطای انسانی» را از رانندگی سنتی حذف کنند. در صورت بروز حادثه، دستگاه از پیش برنامه ریزی شده این پتانسیل را دارد که مانند یک انسان روشنفکر فکر کند و تصمیم مناسب را با سرعت بیشتری اتخاذ کند. بنابراین، این تکنولوژی می تواند به خوبی موجب اطمینان از کاهش تعداد تصادفات شود.
9. سیستم ایمیل (Email System)
سیستم ایمیل یک روش ارتباطی بسیار راحت است. ایمیل های ناخواسته به طور خودکار فیلتر می شوند و به عنوان هرزنامه یا غیر مهم برچسب گذاری می شوند. در حین تایپ یک نامه جدید، برنامه پاسخ های ممکن را به ما پیشنهاد می کند. برخی از سیستم های ایمیل نیز دارای این ویژگی هستند که به موجب آن سیستم به کاربر یادآوری می کند که پیام را در زمان خاصی ارسال کند. همه این ویژگی های درخشان با کمک هوش مصنوعی امکان پذیر شده است.
10. برنامه های جستجوی کار و شغل (Job Seeking Apps)
تعدادی از سایت های جویای کار از یادگیری عمیق برای دانستن بیشتر و بیشتر در مورد کاربر و نیازهای او استفاده می کنند. نرم افزار استفاده شده توسط این برنامه ها به مصرف کنندگان این امکان را می دهد که با پیشنهاد مشاغل مورد علاقه خود، پستی که ممکن است دوست داشته باشند، کارمندی که با معیارهای آنها مطابقت دارد و در یک کلام بهترین فرصت ها را در کوتاه ترین زمان به دست آورند.
11. در برنامه های جستجو اسکن کنید (Scan to Search apps)
اپلیکیشن های زیادی به صورت آنلاین موجود هستند که می توانند هر شی یا سندی را اسکن کرده و خروجی مربوط به آن را تحلیل نمایند. اگر نمی خواهید متنی را بخوانید، می توانید آن را اسکن کنید و برنامه ترجمه شما آن را با کمک تشخیص تصویر و پردازش زبان طبیعی آن را برای شما با صدای بلند بخواند. این نوع دستگاه های مجهز به هوش مصنوعی برای افراد کم بینا بسیار سودمند هستند. برای مثال فرد دارای مشکل بینایی می تواند محیط اطراف خود را اسکن کند و توصیفی شنیداری از صحنه دریافت کند.
12. چت ربات ها (Chatbots)
چت بات یا ربات چت نرم افزاری است که برای تقلید مکالمه انسان طراحی شده است. یک ربات چت درگیر سوالات احتمالی است که کاربران ممکن است بپرسند و پاسخ هر یک از آنها را متناسب با آن می داند. بسیاری از ما بدون اینکه بدانیم با چت بات ها صحبت کرده ایم. این به دلیل کارایی است که هوش مصنوعی به ماشین اجازه می دهد تا رفتار انسان را بیاموزد و تقلید کند.
13. جستجوهای پیش بینی (Predictive Searches)
هنگامی که در میانه راه جستجوی یک موضوع خاص در کادر جستجوی هر برنامه اینترنتی مانند گوگل یا سایت خرید آمازون هستید، پیشنهاداتی برای تکمیل جمله خود دریافت می کنید. این پیشنهادات اغلب برای صرفه جویی در وقت شما کاربردی و مفید هستند و دقیقاً آنچه را که در ذهن خود دارید را به شما پیشنهاد می دهند. دلیل اینکه این برنامه ها قادر هستند نیمی از جمله گم شده و نانوشته شما را حدس بزند استفاده از هوش مصنوعی است که به آن برنامه ها کمک می کند تا جستجوی شما را با توجه به عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، تاریخچه جستجو، کلمات کلیدی پرطرفدار و غیره پیش بینی کند.
14. توصیه موسیقی/رسانه (Music/media Recommendation)
برنامه هایی مانند نتفلیکس، اسپاتیفای، یوتیوب و غیره از هوش مصنوعی برای آشنایی با علاقه مندی ها و علایق کاربر استفاده می کنند. الگوی آهنگهایی که کاربر معمولاً آن را پخش میکند معمولاً یادداشت و ذخیره میشود تا بعداً مورد استفاده قرار گیرد. دفعه بعد که کاربر یک لیست پخش ترکیبی یا توصیه رسانه ای درخواست می کند، فهرستی از رسانه ها بر اساس حالت، زمان و آب و هوا در آن لحظه خاص به او داده می شود. به بیان دیگر هوش مصنوعی می تواند پیش بینی کند که شما بر اساس آفتابی یا بارانی بودن آب و هوا و یا ساعت شبانه روزی چه فیلم یا موزیکی را علاقه مندید ببینید یا بشنوید.
15. بانکداری آنلاین (Online Banking)
هر قبضی را که پرداخت می کنیم، بلافاصله از سرورهای بانک پیامی دریافت می کنیم. هدف آن این است که تراکنش ها را ایمن و کاربر پسند نگه دارد. هوش مصنوعی که برای بانکها کار میکند مسئول پیگیری الگوی پرداختهای کاربر است. برهمین اساس اگر مبلغ غیرمنتظره ای از حساب کاربر برداشت شود، بلافاصله یک هشدار ویژه توسط این سیستم ها برای دو طرف ارسال می کند تا از کلاهبرداری احتمالی جلوگیری شود.
16. خلبان خودکار در پروازها (Auto-pilot Flights)
خلبان خودکار نمونه بارز کاربرد هوش مصنوعی در زندگی واقعی است. یک مطالعه نشان می دهد که یک هواپیما در طول پرواز تقریباً تنها 7 دقیقه به صورت دستی کار می کند و بقیه پرواز توسط خلبان خودکار انجام می شود.
17. سایت های بررسی سرقت ادبی (Plagiarism Check Sites)
بسیاری از مدارس و نویسندگان از سایتها و برنامههای کاربردی برای بررسی سرقت ادبی استفاده میکنند تا تشخیص دهند آیا نویسنده آگاهانه/ناخودآگاه دادهها را از منبع دیگری عینا کپی کرده است یا خیر. این تعجب آور نیست که یک نرم افزار شناسایی سرقت ادبی از هوش مصنوعی و فناوری های مرتبط برای انجام وظیفه خود کمک می گیرد. این سایت سند را بررسی می کند و آن را با داده های موجود در فضای ابری مقایسه می کند. جملاتی که با داده های موجود از گذشته در تشابه بسیار هستند برجسته می شوند و بر این اساس درصد سرقت ادبی ایجاد می شود. چنین کاربرد هایی از هوش مصنوعی اطمینان از کیفیت آموزش موسسات و یادگیری دانشجویان را میسر کرده است.
18. مبدل های صوتی به متن و بر عکس (Audio to Text Converters)
آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چگونه یک دستگاه رایانه ای فرمان صوتی را پاسخ می دهد و آن را درست مانند یک انسان عادی درک و تفسیر کرده و بعدا آن را پاسخ می دهد؟ چگونه صدای شما به فرم متنی تبدیل می شود؟ چرا هنگام برقراری ارتباط با دستیارهای دیجیتال خود با هیچ مانع زبانی مواجه نمی شویم؟ یکی از پاسخ های رایج به همه این سؤالات این است که این برنامه ها توسط تشخیص گفتار و پردازش زبان طبیعی پشتیبانی می شوند. این دو فناوری بخش مهمی از فناوری هوش مصنوعی هستند. از این رو، انواع ویژگی های هوشمند را در اختیار ما قرار دهید.
19. بلندگوهای هوشمند (Smart Speakers)
بلندگوهای هوشمند مجهز به هوش مصنوعی مانند Amazon Echo به همراهی برای سرگرمی و سرگرمی تبدیل شده اند. آنها خدماتی مانند تعامل دیجیتال، اتوماسیون خانگی و غیره را با کمک یادگیری عمیق، تشخیص صدا و پردازش زبان طبیعی ارائه میکنند.
20. امنیت (Security)
در این دوره مدرن، بسیاری از ویژگی های امنیتی به هوش مصنوعی وابسته هستند. از ویژگی بازگشایی چهره تلفن هوشمندتان گرفته تا دوربینهای امنیتی نصب شده در ساختمان شما، همه این برنامهها از زیر دسته هوش مصنوعی، یعنی تشخیص چهره استفاده میکنند. هدف و روش این نرم افزارها این است که ویژگی های صورت یک فرد را شناسایی/به خاطر بسپارند و داده ها را برای استفاده در آینده ذخیره کنمد.
21. دستگاه های تشخیص ژست (Gesture Acknowledging Devices)
بسیاری از دستگاه ها و برنامه ها ژست های ما را درک می کنند. وقتی روی صفحه کلید با استفاده از انگشت خود doodle می کنیم، کاملاً حرکات ما را درک کرده و آن حرکت را به یک کلمه و حتی به یک متن تبدیل می کند. دلیل این دستگاهها میتوانند دستورات ما را تشخیص دهند، آن است که به خوبی مجهز به تشخیص الگو بعنوان دامنه وسیعی از هوش مصنوعی هستند.
22. بازی های ویدیویی (Video Games)
در بازی های ویدیویی، ما اغلب با یک رقیب مجازی رقابت می کنیم. این پخش کننده مجازی تجسمی از یک گیمر واقعی است و برای تکرار رفتار بازی در طول زمان با کمک یادگیری ماشینی و برنامه نویسی طراحی شده است و تجربه بازی لذت بخشی را برای کاربر فراهم می کند.
23. تبلیغات آنلاین (Online Ads)
تبلیغات آنلاین بهترین استفاده را از فناوری هوش مصنوعی می کنند. با استفاده از هوش مصنوعی می توان تنها تبلیغاتی را به هر فرد نمایش داد که احتمالا برای وی جذاب و مورد نیاز باشد تا در نتیجه به شکل موثری انجام و هزنیه شود. با کمک این فناوری، آژانس های تبلیغاتی آنلاین با علایق، نیازها و علایق کاربر آشنا می شوند. سپس تبلیغات با در نظر گرفتن همه این عوامل ارائه می شود. بسیاری از برنامهها به مکالمات زندگی روزمره کاربر گوش میدهند و تمایل دارند کلمات کلیدی را استخراج کنند که میتواند نوع محصول مورد نیاز یا دوستش را نشان دهد.
24. مسیر یاب (Navigator)
الگوریتم کوتاهترین مسیر که توسط مسیریاب ها یا ناوبرها استفاده میشود، از هوش مصنوعی برای یافتن بهترین و آسانترین مسیر برای رسیدن به مقصد استفاده میکند. برای پیش بینی سناریوی فعلی به نقشه ها و داده های ترافیکی ذخیره شده قبلی استفاده می شود. این اپلیکیشن ها، عموما توانایی به خاطر سپردن داده ها را به تنهایی ندارد، و همچنین از یادگیری بلادرنگ پشتیبانی نمی کنند.
25. تصحیح خودکار (Autocorrect)
تصحیح خودکار نه تنها حرف غلط املایی شما را در هنگام تایپ پیامک یا ایمیل تان تصحیح می کند، بلکه کلمه بعدی کاربر را پیش بینی می کند. آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چگونه تصحیح خودکار آنچه را که می خواهید تایپ کنید را درک می کند؟ پاسخ کاملاً واضح است، این کار با کمک تشخیص الگو که یکی از مدل های هوش مصنوعی است، انجام می شود که به آن اجازه می دهد بیشترین حروف تایپ شده و بیشترین متون ارسالی شما را ذخیره کند. این مساله الگویی را در حافظه مصنوعی دستگاه ایجاد می کند که بعداً برای پیشنهادات و پیش بینی ها استفاده می شود.
26. کاربردهای پزشکی (Medical Applications)
هوش مصنوعی کاربرد قابل توجهی در حوزه درمان پزشکی دارد. در حال حاضر دستگاه هایی برای شناسایی و ترمیم بافت های آسیب دیده از هوش مصنوعی استفاده می کنند. به عنوان مثال، Google AI Eye Doctor با یک سازمان مراقبت از چشم هندی کار می کند تا درمانی برای رتینوپاتی دیابتی که باعث نابینایی می شود، پیدا کند. همچنین، IBM Watson Health از الگوریتم های کامپیوتری برای بررسی منظم سلامت بیماران از طریق نظارت بر داده ها و اطلاعات موجود در پرونده های پزشکی شان استفاده می کند. با هوش مصنوعی و توانایی های شناختی پیشرفته پردازش داده ها، مراقبت های بهداشتی به روشی باورنکردنی بهبود یافته است.
______________________________________________
در صورت تمایل می توانید مهارت های لازم در زمینه هوش مصنوعی را از دوره های آموزشی ما در مدرسه مهارت های کسب و کار وارلی بیاموزید.
مقاله “26 نمونه از کاربرد هوش مصنوعی در زندگی روزمره” ترجمه مقاله انگلیسی در رابطه با کاربردهای ماشین های دارای هوش مصنوعی است که به دلیل تقلید از ویژگیهای خاص انسان مانند تشخیص گفتار، پردازش تصویر، یادگیری مستمر، تشخیص اشیا و.. رکاربرد در زندگیی روزمره ما دارند و توسط مدرسه مهارت های کسب و کار وارلی برای مطالعه و استفاده شما دانش آموزان عزیز ترجمه و ویرایش شده است.